μεταφραστικά: αυτός κι εκείνος ή η δύναμη του νοήματος στη λέξη

 

 

αυτός κι εκείνος ή η δύναμη του νοήματος στη λέξη

    σε κάθε ευκαιρία,  η δασκάλα στα κινέζικα επαναλάμβανε, τονίζοντας επίμονα, το νόημα και τη διαφορά στη χρήση των λέξεων (αντωνυμίες είναι, αλλά αυτό ισχύει στη γλώσσα μας, όχι όμως και των κινέζων) εκείνος κι αυτός

 

    υπάρχει ανάγκη, σχεδόν κάτι ιερό, στο πώς εκφράζονται οι κινέζοι για τα πράγματα και τους ανθρώπους

Εκείνος είναι ο απομακρυσμένος, ο ξένος (μπορεί), ο αδιάφορος (μπορεί) σε μας, ο άγνωστός μας

Ένας που βρίσκεται σε απόσταση, τοπικά  ή συναισθηματικά

Αυτός είναι ο διπλανός μας, ο δικός μας, ο γνώριμος, ο γνωστός, ένας που νοιαζόμαστε, ένας που σχετιζόμαστε ή θα σχετιστούμε

 

     αφορμή για να επαναφέρω στη μνήμη μου την προσπάθεια της δασκάλας και τη μεγάλη σημασία που έδινε στο νόημα αυτών των δυο λέξεων, δόθηκε από την ανάγνωση μετάφρασης ενός μικρού κομματιού από το κουτσό του Κορτάσαρ από τον μεταφραστή Βασίλη Λαλιώτη και η συσχέτιση με την μετάφραση,  στην πρόσφατη επανέκδοση από την opera, του Αχιλλέα Κυριακίδη(*)

Κομμάτι από τη σκηνή στη γέφυρα όπου η Μάγα παρατηρεί και αναφέρεται στην κλοσάρ κάτω από αυτήν (σελ. 129)

Ένα μέρος της μετάφρασης είχα κι η ίδια δημοσιεύσει πριν καιρό στο μπλογκ αυτό

 

    η χρήση της αντωνυμίας εκείνος /-η, σε κρατάει έξω από τη σκηνή, σε έναν εξώστη ας πούμε, να παρακολουθείς όσα ο μεταφραστής του κειμένου σου υποδεικνύει

Σε ξεχωρίζει, σε κρατάει μακριά από το κείμενο, όπως μακριά τοποθετείται και ο ίδιος χρησιμοποιώντας τον εαυτό του ως μεσάζοντα για να δείς όσα περιγράφονται από τον συγγραφέα

    αντιθέτως, η χρήση της αντωνυμίας αυτός /-ή, σε κατεβάζει στη σκηνή να παίξεις δίπλα στον μεταφραστή, μην πω και δίπλα στον πρωταγωνιστή της κάθε φάσης του κειμένου

Κάνει ουσία σου την ουσία του κειμένου, σε μεταφέρει λεκτικά και συναισθηματικά σε κατάσταση συνενοχής, ή και συμμετοχής, στην κάθε λεπτομέρεια

 

    σου συστήνεται και συστήνει, φανερά, πρόσωπα και συμβάντα

Σε κάνει φίλη του και φίλη των χαρακτήρων και των γεγονότων γύρω από αυτά

Σε "γυμνώνει" ώστε "γυμνός" να υποδεχτείς το κείμενο

Σου μεταφέρει την δική του οικειότητα με τον γράφοντα, μια οικειότητα ελαφρώς επικίνδυνη για ευαίσθητους ψυχισμούς αλλά πέρα για πέρα τρυφερή ακόμη και αν πρόκειται οι έννοιες, οι σκηνές, τα περιγραφόμενα, να σε πονέσουν

 

    μια οικειότητα που, αν κάποτε υπήρξες κατ' ελάχιστον η Μάγα, να αισθάνεσαι πως είσαι εσύ η ίδια εκείνη στη σκηνή πάνω στη γέφυρα για τη στιγμή που ακριβώς υπάρχεις σαν η κλοσάρντ κάτω από αυτήν

.

 ( 这 zhè - 那 nà : εκείνος – αυτός, – στα απλοποιημένα κινέζικα)

.

.(*) από τότε που έκανα αυτή την παρατήρηση, απέκτησα και τον τόμο στην πρώτη του μετάφραση· η παρατήρηση δικαιώθηκε αλλά και ενισχύθηκε με άλλες που ευελπιστώ κάποτε να προσθέσω στο κείμενο που στην αρχική του μορφή είχα αναρτήσει σε ένα από τα μπλογκς μου

.

Εικόνες από τις μεταφράσεις και των τριών δίνω στις φωτογραφίες πιο κάτω

.

                                                                                                            12 02 2022

 

© Assimina